آيه قنطار

از دانشنامه‌ی اسلامی

به آیه 20 سوره نساء/4 «آیه قنطار» گفته‌اند.

وَإِنْ أَرَدْتُمُ اسْتِبْدَالَ زَوْجٍ مَكَانَ زَوْجٍ وَآتَيْتُمْ إِحْدَاهُنَّ قِنْطَارًا فَلَا تَأْخُذُوا مِنْهُ شَيْئًا ۚ أَتَأْخُذُونَهُ بُهْتَانًا وَإِثْمًا مُبِينًا

اگر خواستید زنی به جای زنی دیگر بگیرید و او را قنطاری مال داده اید، نباید چیزی از او بازستانید آیا به زنان تهمت می زنید تا مهرشان را باز پس گیرید؟ این گناهی آشکار است

[4–20] (مشاهده آیه در سوره)


قنطار به معناى دارایى فراوان است. این آیه یكى از رسوم جاهلیت را تخطئه مى‌كند؛ زیرا در جاهلیت رسم بر این بود كه هرگاه شوهرى از همسرش كدورتى داشت و مى‌خواست او را طلاق دهد، بر او سخت مى‌گرفت و او را به اعمال منافى عفت متهم مى‌كرد تا زن حاضر شود مهر خویش را كه پیش‌تر دریافت كرده بود، بازگرداند و شوهر همین مال را مهر همسر دوم خود قرار مى‌داد.

آیه، این كار را به شدت نكوهیده است و مى‌فرماید: اگر خواستید همسرى دیگر به جاى همسر خود ستانید و به یكى از آنان مال فراوان داده‌اید، چیزى از آن را پس نگیرید. آیا مى‌خواهید آن را به بهتان و گناهى آشكار بگیرید؟

در آیه بعد كه بیست و یكمین آیه همین سوره است و آیه افضاء نام گرفته، مى‌فرماید: چگونه آن مال را مى‌گیرید و حقوق همسرانتان را پاى‌مال مى‌كنید؛ در حالى كه شما و همسرانتان مدت‌ها در خلوت و تنهایى با یكدیگر نزدیكى كرده و مباشرت داشته‌اید و آنان هنگام عقد از شما پیمانى محكم گرفته‌اند:

«وَ كَيْفَ تَأْخُذُونَهُ وَقَدْ أَفْضَى بَعْضُكُمْ إِلَى بَعْضٍ وَ أَخَذْنَ مِنكُم مِّيثَاقًا غَلِيظًا»

و چگونه آن مال را باز پس می گیرید و حال آن که هر یک از شما از دیگری بهره مند شده است و زنان از شما پیمانی استوار گرفته اند

[4–21] (مشاهده آیه در سوره)


پانویس

  1. كتاب البیع، ج‌ 1، ص‌ 119.
  2. روض الجنان، ج‌ 5‌، ص‌ 297.
  3. همان.
  4. كتاب البیع، ج‌ 1، ص‌ 119.

منابع

  • علی خراسانی، دائرة‌المعارف قرآن كریم، جلد1، ص396.
قرآن
متن و ترجمه قرآن
اوصاف قرآن (اسامی و صفات قرآن، اعجاز قرآن، عدم تحریف در قرآن)
اجزاء قرآن آیه، سوره، جزء، حزب، حروف مقطعه
ترجمه و تفسیر قرآن تاریخ تفسیر، روشهای تفسیری قرآن، سیاق آیات، اسرائیلیات، تاویل، فهرست تفاسیر شیعه، فهرست تفاسیر اهل سنت، ترجمه های قرآن
علوم قرآنی تاریخ قرآن: نزول قرآن، جمع قرآن، شان نزول، کاتبان وحی، قراء سبعه
دلالت الفاظ قرآن: عام و خاص، مجمل و مبین، مطلق و مقید، محکم و متشابه، مفهوم و منطوق، نص و ظاهر، ناسخ و منسوخ
تلاوت قرآن تجوید، آداب قرائت قرآن، تدبر در قرآن
رده ها: سوره های قرآن * آیات قرآن * واژگان قرآنی * شخصیت های قرآنی * قصه های قرآنی * علوم قرآنی * معارف قرآن